Psychoza alkoholowa - jak leczyć, ile trwa, objawy

Psychoza alkoholowa dotyczy osób uzależnionych od alkoholu i jest jednym z najcięższych zaburzeń psychicznych związanych z wieloletnim nadużywaniem alkoholu. Może ona pojawić się zarówno podczas upojenia alkoholowego, jak również po odstawieniu alkoholu jako jeden z elementów zespołu abstynencyjnego, a nawet u osób, które już od dłuższego czasu są abstynentami.

Wystąpienie psychozy najczęściej powoduje konieczność hospitalizacji osoby uzależnionej i jej dalszego leczenia farmakologicznego. Osoba doświadczająca tego stanu najczęściej pozostaje świadoma, ale jej funkcje poznawcze mogą być mocno zaburzone. W poniższym artykule znajdziesz informacje na temat tego czym dokładnie jest psychoza alkoholowa, jakie są jej objawy oraz jak wygląda jej leczenie.

Psychoza alkoholowa - co to jest?

Psychoza alkoholowa może być jedną z wielu konsekwencji nadużywania alkoholu. Podczas psychozy alkoholowej bardzo często pojawiają się zaburzenia natury psychotycznej. Osoba uzależniona, która doświadcza psychozy alkoholowej nieprawidłowo postrzega otaczającą ją rzeczywistość oraz boryka się z wieloma nieprzyjemnymi dolegliwościami, zarówno psychicznymi, jak i fizycznymi.

Pochodzenie psychozy alkoholowej nie jest do końca znane. Jako jej główne przyczyny najczęściej wymienia się kumulację alkoholu w ośrodkowym układzie nerwowym pacjenta, zaburzenia w gospodarce wodno-elektrolitowej, zwiększenie wrażliwości receptorów dopaminowych, jak również niedobór witamin z grupy B. Inne hipotezy zakładają wpływ wywołanych przez alkohol uszkodzeń narządów wewnętrznych, głównie wątroby czy wytwarzanie przez organizm różnych toksyn pod wpływem alkoholu.

Psychoza alkoholowa jest bardzo niebezpiecznym zjawiskiem zarówno dla osoby uzależnionej, jak i dla osób przebywających w jej otoczeniu. Osoba ogarnięta psychozą doświadcza omamów, które mogą powodować, że dana osoba będzie zachowywać się agresywnie wobec otoczenia, samookaleczać się czy nawet spróbuje targnąć się na swoje życie.

Wyróżniamy dwa rodzaje psychozy alkoholowej - stan ostry, czyli delirium tremens oraz przewlekle psychozy alkoholowe. Tym co łączy oba rodzaje psychozy są podobne objawy, wśród których głównym objawem są urojenia alkoholowe. Tym co je różni jest czas trwania oraz nasilenie objawów.

Psychoza alkoholowa objawy

Należy pamiętać o tym, że objawy psychozy alkoholowej mogą wystąpić zarówno w trakcie upojenia alkoholowego, jak również po odstawieniu alkoholu. W tej drugiej sytuacji objawy te nakładają się na objawy zespołu abstynencyjnego. Do najczęściej występujących objawów psychozy alkoholowej zaliczamy:

• urojenia alkoholowe - najczęściej spotykane są urojenia ksobne (przekonanie, że jest się w centrum zainteresowania otoczenia) oraz urojenia prześladowcze (ciągłe poczucie zagrożenia, bycia obserwowanym), osobie doświadczającej psychozy alkoholowej często wydaje się, że wyimaginowane zdarzenia i sytuacje są prawdziwe;
• omamy - najczęściej spotykane są omamy słuchowe w postaci głosów nieprzyjaznych osób (różne wulgaryzmy, wyzwiska itp), ale zdarza się również, że pojawiają się omamy dotykowe i wzrokowe;
• zaburzenia orientacji dotyczące na przykład dnia tygodnia, godziny czy miejsca (zaburzenia orientacji allopsychicznej), a także własnej tożsamości (zaburzenia orientacji autopsychicznej);
• obniżenie nastroju, depresja, brak motywacji i chęci do działania;
• zaburzenia pamięci czy koncentracji,
• zaburzenia snu,
• agresja,
• nadmierne pocenie się i podwyższona temperatura ciała;
• nadpobudliwość, lęk, niepokój.

Psychoza alkoholowa jak leczyć

Psychoza alkoholowa jest stanem, który bezwzględnie należy leczyć, niezależnie od tego, czy mamy do czynienia ze stanem przewlekłym czy ostrym.W jaki sposób leczy się psychozę alkoholową? Podczas leczenia psychozy alkoholowej niezbędne jest bezwarunkowe zaprzestanie picia alkoholu, co może stanowić pewną trudność dla osób uzależnionych od alkoholu, dlatego należy się liczyć z pewnymi utrudnieniami podczas leczenia.

Podstawę leczenia stanowi farmakoterapia - osobom chorym podaje się leki uspokajające, ułatwiające zasypianie i tłumiące stany lękowe (benzodiazepiny) oraz leki przeciwpsychotyczne (neuroleptyki). Leczenie jest bardzo intensywne - osoba chora otrzymuje duże dawki leków w stosunkowo krótkim okresie czasu.

Elementami uzupełniającymi leczenie farmakologiczne jest nawadnianie organizmu oraz uzupełnianie niedoborów witamin (zwłaszcza z grupy B) i elektrolitów, zwłaszcza w przypadku zaników pamięci. Generalnie rodzaj leczenia dobierany jest do rodzaju psychozy, na którą cierpi pacjent. Rokowania odnośnie leczenia również uzależnione są od rodzaju psychozy.

Czy psychozę alkoholową można skutecznie wyleczyć? Im szybciej zostanie podjęte leczenie, tym większa szansa, że uda się uniknąć trwałych uszkodzeń mózgu. Ostra psychoza alkoholowa z reguły ustępuje po kilku dniach, chociaż możliwy jest nawrót choroby podczas kolejnego długiego okresu picia.

Trudniejszy do wyleczenia jest zespół Otella oraz psychoza Korsakowa. W tym przypadku leczenie jest dużo trudniejsze i trwa dłużej, często pojawiają się nawroty i generalnie nie ma pewności, że leczenie zakończy się całkowitym sukcesem.

Walka z chorobą alkoholową najczęściej daje dobre rezultaty, o ile pacjent całkowicie odstawił alkohol i regularnie przyjmuje przepisane leki. Niezależnie od rodzaju psychozy konieczny jest kontakt z lekarzem, który dobierze metodę leczenia i przepisze odpowiednie dawki, a następnie będzie kontrolował stan zdrowia pacjenta. Najczęściej pacjent przyjmuje przepisane leki przez kilka miesięcy, chociaż zdarzają się przypadki, gdy farmakoterapia trwa nawet kilka lat.

Jak można pomóc osobie u której pojawiły się objawy psychozy alkoholowej? Jeżeli mamy do czynienia z ostrą psychozą alkoholową, to pomoc takiej osobie powinna obejmować przede wszystkim wezwanie pomocy medycznej oraz zabezpieczenie takiej osoby przed ryzykownymi zachowaniami (o ile można to zrobić nie ryzykując własnego zdrowia).

Pojawienie się psychozy alkoholowej u osoby uzależnionej powinno stanowić jasny sygnał, że nadszedł ten moment, w którym osoba uzależniona nie będzie już w stanie samodzielnie pokonać choroby alkoholowej - konieczne będzie skorzystanie z pomocy lekarzy oraz specjalistów z ośrodków leczenia uzależnień.

Ile trwa psychoza alkoholowa?

Czas trwania psychozy alkoholowej zależy przede wszystkim od tego, czy mamy do czynienia z psychozą ostrą czy stanem przewlekłym. Czas trwania psychozy ostrej wynosi z reguły kilka dni, a po tym czasie objawy ustępują całkowicie. Możliwe jest natomiast ponowne pojawienie się psychozy podczas kolejnego okresu nadużywania alkoholu.

W przypadku stanu przewlekłego objawy psychozy występują przez dłuższy czas, czasami nawet przez pół roku. Pojawiają się one zarówno w okresach picia, jak i abstynencji. Należy pamiętać o tym, że psychozy alkoholowe występujące w ostatniej fazie choroby alkoholowej wiążą się również z pojawieniem się nieodwracalnych zmian w mózgu, co przekłada się ostatecznie na długość oraz skuteczność leczenia.

Psychozy alkoholowe i ich rodzaje

W zależności od występujących objawów możemy wyodrębnić kilka różnych rodzajów psychoz:

Ostra psychoza alkoholowa (inaczej delirium tremens czy majaczenie alkoholowe)

Ostra psychoza alkoholowa (inaczej delirium tremens czy majaczenie alkoholowe) - najczęściej spotykany rodzaj psychozy alkoholowej; po raz pierwszy występuje najczęściej po kilkuletnim okresie spożywania nadmiernych ilości alkoholu jako skutek nagłego odstawienia alkoholu; dotyczy częściej mężczyzn niż kobiet; głównymi objawami są lęk, bezsenność, iluzje, omamy wzrokowe (charakteryzujące się niewielkim zróżnicowaniem kolorystycznym oraz bogactwem treści, często osoba chora postrzega przedmioty znajdujące się w bliskim otoczeniu jako małe, a te będące daleko - jako duże) i urojenia, mogą również wystąpić napady zbliżone do napadów padaczkowych; ostra psychoza alkoholowa jest stanem zagrożenia życia.

Halucynoza alkoholowa

przewlekła psychoza alkoholowa (inaczej halucynoza alkoholowa) - dominującymi objawami są omamy słuchowe oraz urojenia prześladowcze; omamy słuchowe przybierają postać różnego rodzaju głosów, osoba chora słyszy dźwięki o różnym natężeniu i różnym charakterze - mogą to być zwykłe dźwięki, jak również fragmenty rozmów czy polecenia kierowane bezpośrednio do danej osoby; omamy słuchowe oraz urojenia prześladowcze mogą przyczyniać się do zachowań agresywnych oraz destrukcyjnych; objawy te są bardzo zbliżone do objawów pojawiających się w przypadku schizofrenii, dlatego bardzo ważne jest odpowiednie zdiagnozowanie osoby, u której one występują.

Psychoza Korsakowa

Psychoza Korsakowa - w wyniku niedoborów witamin z grupy B oraz zaburzeń metabolizmu będących skutkami długotrwałego i intensywnego nadużywania alkoholu osoba uzależniona traci zdolność zapamiętywania (w stopniu częściowym lub całkowitym), a pojawiające się luki w pamięci uzupełnia wymyślonymi przez siebie historiami; pojawiają się problemy z orientacją w czasie i przestrzeni, osoba chora przestaje poznawać znajome osoby lub twierdzi, że zna się z osobami, których tak naprawdę nigdy wcześniej nie spotkała; oprócz problemów z pamięcią pojawiają się również objawy neurologiczne (polineuropatie); ten rodzaj psychozy może w pewnym momencie zmienić się w głębokie otępienie umysłowe.

Paranoja alkoholowa (zespół Otella)

Paranoja alkoholowa (zespół Otella) - patologiczna zazdrość, która najczęściej pojawia się u uzależnionych od alkoholu mężczyzn po 40. roku życia; osoba chora staje się bardzo zazdrosna o partnerkę i podejrzewa ją o zdrady, a każde jej zachowanie jest interpretowane jako oznaka niewierności; mężczyzna pod wpływem spożywanego alkoholu zaczyna odczuwać coraz większy popęd seksualny, a jednocześnie w rezultacie nadużywania alkoholu pojawiają się problemy z potencją, o które mężczyzna oskarża "niewierną" partnerkę; urojenia alkoholika dotyczące zdrady mogą być tak silne, że będą prowadzić do różnych aktów agresji, a nawet zabójstwa. Skrajna postać zespołu Otella charakteryzuje się tym, że życie osoby chorej zostaje ograniczone przede wszystkim do sprawdzania partnerki i ciągłego poszukiwania dowodów jej zdrady.